Şişirme

Şişirme Kalıplama (Blow Molding)

Şişirme kalıplama, ısıtılmış plastik bir tüpün (parizon veya preform olarak adlandırılır) kalıp boşluğu içinde şişirilerek kalıp şekline uygun hale getirilmesiyle içi boş plastik parçaların üretilmesini sağlayan bir üretim sürecidir. Bu yöntem, şişeler, kaplar ve diğer içi boş plastik nesnelerin üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Şişirme Kalıplama Türleri

1. Sürekli Ekstrüzyon Şişirme Kalıplama (Continuous Extrusion Blow Molding – EBM)

Süreç:

• Erimiş plastik, sürekli olarak boru şeklinde (parison) ekstrüde edilir.
• Kalıp, parizonun etrafını sarar ve hava üfleyerek plastik şişirilir.
• Parça soğutulur, katılaşır ve kalıptan çıkarılır.

2. Aralıklı Ekstrüzyon Şişirme Kalıplama (Intermittent Extrusion Blow Molding – EBM)

Türleri:

Geri ve İleri Hareket Eden Vida Sistemi (Reciprocating Screw System):

• Vida ileri-geri hareket ederek plastiği biriktirir ve ardından kalıba iter.

Akümülatör Kafalı Sistem (Accumulator Head System):

• Plastik, önce bir akümülatör içinde depolanır ve ardından tek bir seferde boşaltılır.

3. Enjeksiyon Şişirme Kalıplama (Injection Blow Molding – IBM)

Süreç:

• Plastik önce küçük bir tüp (preform) şeklinde enjeksiyon kalıplamayla üretilir.
• Preform, üfleme kalıbına yerleştirilerek hava ile şişirilir.
• Son şekil oluşturulur, soğutulur ve kalıptan çıkarılır.

4. Enjeksiyon Germe Şişirme Kalıplama (Injection Stretch Blow Molding – ISBM)

Süreç:

• IBM ile benzerdir, ancak şişirme öncesinde bir germe aşaması içerir.
• Preform tekrar ısıtılır, boyuna doğru gerilir ve ardından üflenerek şekil verilir.
• Bu işlem, malzemenin dayanıklılığını ve berraklığını artırır.

5. Ekstrüzyon Germe Şişirme Kalıplama (Extrusion Stretch Blow Molding – ESBM)

Süreç:

• Parizon ekstrüde edilir ve kalıpta sıkıştırılır.
• Şişirme öncesinde hem uzunlamasına (aksiyal) hem de dışa doğru (radyal) gerilerek mukavemeti artırılır.

Şişirme Kalıplamanın Avantajları

✅ Maliyet açısından verimli üretim süreci
✅ Yüksek verimlilik ve hızlı üretim süresi
✅ Karmaşık şekillerin üretilebilmesi
✅ Hafif ve dayanıklı ürünler
✅ Farklı plastik malzemelerle kullanılabilir
✅ Büyük ve küçük ürünler için uygundur

Şişirme Kalıplamanın Dezavantajları

❌ Yalnızca içi boş şekiller üretilebilir
❌ Başlangıç ekipman ve kalıp maliyetleri yüksektir
❌ Duvar kalınlığında tutarsızlıklar olabilir
❌ Zayıf dikiş hatları ve gerilim noktaları oluşabilir
❌ Enjeksiyon kalıplamaya kıyasla daha az hassasiyet sağlar
❌ Yüksek enerji tüketimi

Şişirme Kalıplamanın Kullanım Alanları

 Ambalaj Endüstrisi

• İçecek şişeleri (meşrubat, su, süt, meyve suyu vb.)
• Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri için şişeler
• Ev temizlik ürünleri ve ilaç şişeleri

 Otomotiv Endüstrisi

• Yakıt depoları
• Hava kanalları
• Cam suyu ve soğutucu sıvı depoları

 Endüstriyel ve Kimyasal Depolama

• Variller, fıçılar ve büyük kaplar (IBC tankları)
• Sprey şişeleri ve kimyasal saklama kapları

 Tıbbi ve Eczacılık Ürünleri

• Serum şişeleri (IV şişeleri)
• İlaç saklama kapları
• Tıbbi teşhis cihazlarının muhafazaları

 Tüketici Ürünleri

• Oyuncaklar
• Mobilya bileşenleri
• Spor su şişeleri ve deterjan kapları

 İnşaat Sektörü

• Su tankları
• Foseptik tankları
• Boru sistemleri ve kanallar

 Tarım Endüstrisi

• Pestisit ve gübre kapları
• Sulama kovaları ve su taşıma kapları
• Tarım için sulama bileşenleri

Sonuç

Şişirme kalıplama, içi boş plastik ürünlerin seri üretimi için ideal bir üretim yöntemidir.
Düşük maliyetli, hızlı ve verimli bir üretim süreci sunar.
İçecek, otomotiv, tıp, tarım ve ambalaj sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Ancak, yalnızca içi boş parçalar üretmekle sınırlıdır ve başlangıç maliyetleri yüksektir.