Polioksimetilen plastik (POM/Asetal)

Polioksimetilen (POM), Asetal, Delrin® (DuPont’un tescilli markası) veya poliasetal olarak da bilinen, yüksek performanslı bir mühendislik termoplastiğidir. Yüksek mukavemeti, düşük sürtünmesi ve mükemmel boyutsal kararlılığı nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yapı

Polioksimetilen (POM), yani Asetal, oksimetilen (-CH₂O-) birimlerinden oluşan yarı kristalli bir termoplastiktir. İki ana formu bulunur: Homopolimer (POM-H) ve Kopolimer (POM-C).
✔ Homopolimer POM (Delrin® gibi), daha düzenli ve kristal yapıya sahip olup daha yüksek mekanik mukavemet ve sertlik sağlar.
✔ Kopolimer POM, termal ve oksidatif bozunma riskini azaltan komonomerler içerir, bu da kimyasal direnç ve ısıl kararlılığı artırır.

POM’un karbon-oksijen bağları oldukça güçlüdür ve bu yüksek mukavemet, düşük sürtünme ve mükemmel aşınma direnci sağlar. Bu özellikleri sayesinde hassas makine parçalarında yaygın olarak kullanılır. Ancak, yüksek kristalli yapısı nedeniyle bazı koşullarda kırılgan olabilir ve yüzey işlemine ihtiyaç duyabilir (örneğin yapıştırma veya boyama işlemleri için).

Özellikler

Polioksimetilen (POM) veya Asetal, aşağıdaki üstün mekanik, termal ve kimyasal özelliklere sahiptir:
✔ Yüksek mekanik mukavemet ve sertlik – Yüksek yük taşıma kapasitesine sahiptir.
✔ Düşük sürtünme katsayısı – Sürtünmesi çok düşüktür, bu yüzden kaymalı mekanizmalarda idealdir.
✔ Yüksek aşınma ve darbe direnci – Hareketli parçalar için mükemmel dayanıklılık sunar.
✔ Düşük nem emilimi – Nemli ortamlarda boyutsal kararlılığını korur.
✔ Kimyasal direnç – Solventlere, yakıtlara ve zayıf asitlere karşı dayanıklıdır.
✔ Elektriksel yalıtım – İyi bir elektrik yalıtkanıdır, bu nedenle elektronik ve elektrikli bileşenlerde kullanılır.
✔ İşlenmesi kolaydır – Talaşlı imalat ve enjeksiyon kalıplama için uygundur.

Dezavantajlar

❌ UV ışınlarına karşı zayıf dayanım – Güneş ışığında uzun süre kaldığında bozulabilir.
❌ Sınırlı ısı direnci – Genellikle 120°C’nin üzerinde kullanılmaz.
❌ Darbeye karşı kırılgan olabilir – Yüksek darbe yükleri altında çatlama riski vardır.
❌ Zor yapıştırma ve boyama – Yüzey işlemi yapılmadan yapıştırılamaz veya boyanamaz.
❌ Yüksek sıcaklıkta bozunma riski – İşleme sırasında aşırı ısınırsa kimyasal olarak bozulabilir.

Uygulamalar

🔹 Otomotiv sektörü: Yakıt sistemi bileşenleri, dişliler, kapı kilitleri, emniyet kemeri mekanizmaları
🔹 Endüstriyel makineler: Rulmanlar, burçlar, konveyör bant parçaları, silindirler
🔹 Tüketici ürünleri: Fermuarlar, tokalar, gözlük çerçeveleri, bıçak sapları
🔹 Elektronik: Anahtarlar, konnektörler, elektrik muhafazaları
🔹 Tıbbi cihazlar: İnsülin kalemleri, inhaler bileşenleri, cerrahi aletler
🔹 Havacılık ve uzay sanayi: Hafif dişliler, bağlantı elemanları, iç mekan bileşenleri